พืชไร้ดิน เกษตรกรรมแนวใหม่ มาแรงทศวรรษนี้

พืชไร้ดิน

นวัตกรรมทางการเกษตรในปัจจุบันนั้นเกิดความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีเป็นอย่างมาก มีงานวิจัยมาก ๆ ที่ทำการศึกษาหาความรู้เพื่อมาช่วยเกษตรกรในการจัดการในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นในเรื่องของการเพาะปลูก พืชเศรษฐกิจหรือแม้กระทั่งแนวคิดใหม่สำหรับการทำเกษตรกรรม ซึ่งหนึ่งในการทำเกษตรกรรมแนวใหม่อย่างการปลูก “พืชไร้ดิน” หรือเรียกอีกชื่อนึงว่า “ไฮโดรโฟนิก(Hydroponic)”  และในบทความนี้จะพาทุก ๆ ท่านมาทความเข้าใจเกี่ยวกับการปลูกพืชไร้ดินนี้ว่าเป็นอย่างไร? มีข้อดีและข้อเสียอะไรบ้าง พืชชนิดไหนเหมาะสมกับการเพาะปลูกแบบนี้ที่สุด

พืชไร้ดินคืออะไร ?

พืชไร้ดิน คือ การปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน  ซึ่งเป็นการเพาะปลูกพืชในวัสดุปลูกที่ไม่ใช้ดินที่มีธาตุอาหารพืช การปลูกพืชโดยให้รากพืชสัมผัสสารอาหารโดยตรง ไม่มีการใช้ดินในการเพาะปลูก เป็นต้น แต่ไม่ว่าจะเรียกว่าอะไรก็ตาม สามารถอธิบายได้ 2 ลักษณะ ตามระบบหรือวิธีการปลูกและความหมายของคำที่แปลมาจากภาษาอังกฤษ 2 คำ คือคำว่า Soilless Culture และคำว่า Hydroponics

“Soilless Culture” และ “Hydroponics ”เป็นวิธีการปลูกพืชเลียนแบบการปลูกพืชบนดินโดยไม่ใช้ดินเป็นวัสดุในการปลูก แต่เป็นการปลูกพืชลงบนวัสดุปลูกชนิดต่าง ๆ ซึ่งยกตัวอย่างได้ดังนี้
– วัสดุที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ เช่น ทราย กรวด หิน เกล็ด หินภูเขาไฟ หินซีลท์
– วัสดุที่ผ่านขบวนการโดยใช้ความร้อน เช่น ดินเผา เม็ดดินเผา ใยหินหรือร็อควูล เพอร์ไลท์ เวอร์มิคูไลไลน์
– วัสดุเหลือใช้จากโรงงานอุตสาหกรรม เช่น เศษอิฐจากการทำอิฐมอญ เศษดินเผาจากโรงงานเครื่องปั้นดินเผา

ข้อดีของการปลูกพืชแบบไร้ดิน

 – สามารถดูแลปัจจัยต่าง ๆ ได้ง่ายขึ้น อาทิเช่น น้ำ ปุ๋ย ธาตุอาหารต่าง ๆ หรือแม้กระทั้งแสงที่เหมาะสมสำหรับพืช

– ตัวโรงเรือนจะช่วยในการดูแลในเรื่องของแมลศัตรูพืชและควบคุมอุณหภูมิ

ซึ่งการปลูกพืชแบบไม่ใช้ดินเป็นวิทยาการทางวิทยาศาสตร์และศิลปะผสมกันที่สามารถใช้ปลูกพืชได้ในทุกสถานที่โดยไม่มีขอบเขตจำกัด ไม่ว่าจะเป็นการปลูกจำนวนน้อยเพื่อบริโภคในครัวเรือนหรือการผลิตเชิงธุรกิจ เป็นวิธีที่เหมาะสมกับความต้องการสำหรับผู้ปลูกที่มีพื้นที่ปลูกน้อย

พืชที่เหมาะกับการปลูกแบบไร้ดินมีอะไรบ้าง

พันธุ์พืชที่เหมาะสมแก่การเพาะปลูกแบบไร้ดิน ได้แก่ ผักคะน้า ผักกวางตุ้ง ผักโขม บัตเตอร์เฮดและผักบุ้ง เป็นต้น

การดูแลพืชไร้ดินยุ่งยากหรือไม่?

การดูแลพืชที่เพาะปลูกแบบไร้ดินต้องอาศัยความรู้และความชำนาญเพิ่มเติม ซึ่งสามารถอธิบายคร่าว ๆ ได้ดังนี้
 – รักษาระดับน้ำให้อยู่ในระดับควบคุมอยู่เสมอ
 – ควบคุมค่า EC อยู่ระหว่าง 1-1.8  โดยเครื่อง EC meter  ปรับลดโดยการเพิ่มน้ำ  และปรับค่า EC เพิ่มโดยการเพิ่มปุ๋ย  กรณีไม่มีเครื่องวัดสามารถประมาณการเติมสารอาหาร A และ B ดังตาราง
 – ควบคุมค่า pH อยู่ระหว่าง 5.2-6.8  โดยเครื่อง pH meter  หรือ pH Drop  test 

การเพาะปลูกพืชแบบไร้ดินจะเป็นอีกหนึ่งแนวทางในการทำธุรกิจของเกษตรกรรุ่นใหม่ สามารถช่วยให้เงินได้เป็นอย่างดี ไม่ว่าใครก็ทำได้